نفس نفیس خاتمیت

این كتاب شامل نوزده مجلس از خطابه‌هاي آيت‌الله وحيد خراساني است. در کتاب حاضر این مباحث به صورت جداگانه تنظيم و تحقيق شده؛ بنابراین علاوه بر ذكر مستندات، ترجمه آيات قرآن و برخي توضيحات در پانوشت صفحات برخي نكات نيز در پي نوشت مجالس يادآوري شده است. در مجلس اول با اشاره به نزول آيه اكمال (اليوم اكملت لكم دينكم...) به عظمت اين روز به جهت فضائل بي‌كران حضرت اميرالمومنين (علیه السلام) اشاره شده است . به اعتقاد اين مرجع بزرگ، غايت خلقت به كمال رسيدن عقل و اراده انسان، و بعثت انبياء مقدمه اين اكمال بوده است و بعثت خاتم به تعليم كتاب‌(براي تكميل عقل)، و حكمت (براي تكميل اراده) به آخر رسيده، اما تكميل اين جهت علمي، به مفسر نياز دارد و كتاب بدون معلم اسرار آن ناقص است. در مجلس دوم با ذكر دو حديث «انا مدينه العلم و علي بابها» و «انا مدينه الحكمه و علي بابها» يادآور شده که علم و حكمت بزرگترين گوهر در خزینه خداوند است كه به پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) اعطاء شده و باب آن نیز اميرالمومنين (علیه السلام) است. مجلس سوم با يادآوري عظمت روز ولادت حضرت امير‌المومنين (علیه السلام) آغاز شده و سپس به منزلت حضرت فاطمه بنت اسد اشاره می شود. در ادامه ضمن بیان شرافت پیامبر (صلی الله علی و آله) و شرافت قرآن، به تشريح نسبت امير مومنان (علیه السلام) با قرآن پرداخته شده است. ايشان اميرالمومنين (علیه السلام)را همراه بطون قرآن و صاحب عصمت كبري معرفي كرده و بیان می کنند که: «تمام علوم نظام تكوين و تمام علوم نظام تشريع، همه در قلب علي بن ابي‌طالب است». مجلس چهارم با ذکر آیه شریفه اکمال آغاز می شود. آیت الله وحید در ادامه با استناد به حدیث صحیح اعلائی از حضرت امام باقر (علیه السلام) ولایت امیر المومنین (علیه السلام) را آخرین فریضه الهی و روز غدیر را که با الف و لام تعریف، در قرآن مطرح شده، عید ا... اکبر معرفی می‌کنند. این روز ظرف اکمال دین، اتمام نعمت و رضایت خداوند از دین اسلام است : یعنی کسی که اکمال و اتمام و رضا از ناحیه اوست ذات خداوند است. آنچه که اکمال و اتمام و رضا به اوست، ولایت است و کسی که اکمال و اتمام و رضا به اوست حضرت علی ابن ابی طالب (علیه السلام) است. درآغاز این مجلس پنجم مطالبی درباره مظلوميت اميراامومنين (علیه السلام) بيان شده و سپس با استناد به احاديث يادآور می شوند كه امير‌المومنين (علیه السلام) صاحب علم‌الكتاب است سپس با اشاره به شمه اي از قدرت كسي كه بخشي از علم كتاب نزد او بوده، به تشريح منزلت «من عنده علم الكتاب» پرداخته شده است. مجلس ششم با بحث پيرامون علم اميرالمومنين (علیه السلام) آغاز شده و بر اساس حديثي از امام حسن (علیه السلام) بیان می شود که هيچ كس از پيشينيان به این لحاظ علمي از او سبقت نگرفته و از آخرين به درك علم او نمي‌رسد. در مجلس هفتم بعد از بيان اوصاف روز غدیر، به عباراتي از زيارت روز غدير پرداخته شده كه در آن عبارات بر كساني لعنت شده است كه اميرالمومنين (علیه السلام) را با دشمن ايشان مساوي و ايشان را عديل دیگران قرار داده‌اند كه تحت ولايت ايشان است. سپس بر مظلوميت اميرالمومنين (علیه السلام) تاكيد كرده و يادآور شدند كه جاهلان ايشان را در رديف معاويه -پسر هند جگر‌خوار و فرزند چهار نفر بدكار - قرار داده‌اند. در مجلس هشتم گوشه اي از مقامات و فضائل اميرالمومنين (علیه السلام) ذكر شده؛ از جمله اينكه اميرالمومنين (علیه السلام) اسم اعظم و مَثَل اعلاي خداوند و عصاره وجود هزار پيامبر است و خصائص انبياء عليهم‌السلام در اميرالمومنين (علیه السلام) جمع شده و آن حضرت، شمس و قمر و كوكب درّي منظومه وجود است. در مجلس نهم؛ ايشان در تبيين عظمت روز غدیر ، به فراتر بودن مقامات امير‌المومنين (علیه السلام) از حد درك بشر عادي اشاره مي‌كند و سپس با طرح عبارتي از درياي معارف زيارت غدير يادآور مي‌شود كه اميرالمومنين (علیه السلام) برتر از مدح و وصف است. آن حضرت برترين خلق در عبادت است و روح او در عبادت از محيط ثواب و از عالم عقاب خارج شده است. اميرالمومنين (علیه السلام) شخصيتي است كه خدا را يافته و مثل اعلاي خداوند و ميوه برترين عبادت است. در مجلس دهم تضلّع در مبحث امامت براي دفع شبهات واجب عيني معرفي شده است. آيت‌ا... وحيد قّلت اوتاد و اثقال زمين در اين عصر را يكي از بلاهايي مي‌داند كه خدا بر امت نازل مي‌كند. ايشان ضمن معرفی علمای بزرگ شیعه و همچنین ضعف موجود در محافل علمی، تاثير قدرت علمي علامة حلي در تشيع ايران و امداد امام عصر (علیه السلام) به وي را پيش كشيده و بر امداد الهي به آنان كه در درك مقام امامت تلاش مي‌كنند تاكيد كرده اند. در مجلس یازدهم در تشريح عظمت روز الست با استناد به حديثي از منابع اهل سنت به سوال از ولايت امير‌المومنين (علیه السلام) در محشر اشاره مي‌كند و سپس به شرح حديثي مي‌پردازد كه صاحب الصواعق المحرقه از پيامبر (صلی الله علیه و آله) درباره پيمان گرفتن بر ولايت اميرالمومنين (علیه السلام) نقل كرده اند. در مجلس دوازدهم «غرض اقصي از تحصيل علم، وصول به فقه دين يعني درايت روايت است» با بيان اين مطلب به شرح كلام پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) درباره ماه رمضان پرداخته و سپس با اشاره به شهادت حضرت اميرالمومنين (علیه السلام) در اين ماه به ذكر گوشه‌اي از فضائل و مناقب آن حضرت پرداخته و در پايان به بر پايي مجالس با شكوه در روز شهادت اميرالمومنين (علیه السلام) تاكيد كرده است. در مجلس سیزدهم سوره توحيد را اكسير احمر معرفي و بر قرائت آن تاكيد شده است. آیت الله وحید يادآور مي‌شود كه امير‌المومنين (علیه السلام) در همه نمازها اين سوره مباركه را قرائت مي‌فرمودند و آن حضرت را مَثَل «قل هوا... احد» معرفي مي‌كنند و به بيان سرّ محبت اميرالمومنين (علیه السلام) به اين سوره مي‌پردازند. در مجلس چهاردهم به روز حسرت بودنِ قيامت، سكرة موت و حسرت فوت اشاره و با استناد به احاديث تاكيد می کنند كه حسرت در مورد ادا نكردن حق اميرالمومنين (علیه السلام) است. ايشان با بهره‌گيري از زيارت مبعث، اميرالمومنين (علیه السلام) را شمشير نبوت خاتم (صلی الله علیه و آله)، معجزه رسالت ‌هادي امّت، سپر خون خاتم (صلی الله علیه وآله )و تاج سر پیامبر (صلی الله علی و آله) معرفي كرده اند. مجلس پانزدهم با توصیه به دعوت به سوی خداوند با حکمت و موعظه نیکو آغاز ، و قدرت استدلال تشیع را یادآور شده است و با اشاره به اعتراف برخی اندیشمندان سنی به جهل غاصبان خلافت نمونه‌ای از رفتارها و احکام جاهلانه خلیفه دوم را مطرح ساخته و به تبیین آن پرداخته اند. مجلس شانزدهم با اشاره به عظمت ماه رمضان و عظمت شب قدر و عظمت قرآن و لزوم قرائت حداقل پنجاه آيه در هر روز آغاز شده سپس با يادآوري گريه خاتم الانبياء (صلی الله علیه و اله ) بر فرق شكافته اميرالمومنين (علیه السلام)؛ اقامه عزا در روز شهادت اميرالمومنين (علیه السلام) را وظيفه شيعه معرفي كرده اند. در مجلس هفدهم ایشان امام را مفسر وحي و طبيب انسانيت معرفي كرده و ولايت را شرط رضايت خدا به اسلام دانسته اند و از خطبه غدير با عنوان اقيانوس علم و حكمت و معرفت ياد مي‌كنند و نزول سوره دهر و احياي رسالت و امامت در دهه غديريه را يادآور مي‌شوند. در مجلس هجدهم ايشان غايت خلقت را استغراق عقل در معرفت خدا و فناي اراده در محبت خدا دانسته و با شرح حكايت سوره هل اتي بر اساس احاديث شيعه و سني روشن مي‌سازند كه اميرالمومنين (علیه السلام) به اين مقام رسيده است. و سرانجام در مجلس نوزدهم درك واقعه غدير متوقف بر چهار امر دانسته شده است: شناخت شخصيت منصوب در غدير، شناخت حقيقت منصب امامت، چيستي نصب، شناخت ناصب. ایشان سپس با شرح حديث «يا علي انت مني و انا منك» به تبيين مقام حضرت خاتم الانبياء (صلی الله علیه و آله) و سير تكامل انيّت انساني، رسيدن به مرحله نبوت و رسالت و تحويل كتاب و نيل به مقام اولو العزمي و خاتميت آن حضرت (صلی الله علیه و آله) پرداخته اند. کتاب حاضر برای علاقمندان و پژوهشگران علاقمند به مطالعه درباره شان و جایگاه شامخ امیر مومنان در اسلام و همچنین از دیدگاه حضرت رسول (صلی الله علیه و اله) اثری خواندنی و مملو از نکات آموخننی و در خور اعتناست.